Luật sư hình sự giỏi và kỹ năng chuẩn bị bản luận cứ bảo vệ người bị hại

Người bị hại là một khái niệm quen thuộc trong tố tụng hình sự, đó là những người chịu thiệt hại về thể chất, tinh thần hoặc về tài sản do tội phạm gây ra. Trong quá trình tham gia tố tụng,  bên cạnh các luật sư bào chữa cho bị can, bị cáo còn có các luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp  cho người bị hại, đôi khi họ còn đóng vai trò như một công tố viên “buộc tội” bị cáo nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho thân chủ của mình. Luật sư bảo vệ quyền lợi của người bị hại không hề đơn giản, họ phải cư xử một cách khôn khéo nhất sao cho vừa có thể bảo vệ quyền lợi của người bị hại một cách tốt nhất vừa không đối trọng với luật sư bào chữa cho bị can và không cùng “phe” với công tố viên. Do đó, thường thì những luật sư hình sự giỏi mới đủ kỹ năng để thực hiện toàn vẹn những điều này. Vậy họ cần phải có những kỹ năng nào?

Ở bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến một phạm vi nhỏ đó là kỹ năng của luật sư hình sự giỏi trong việc chuẩn bị bản luận cứ bảo vệ người bị hại.

1.      Xác định được mục đích và yêu cầu của bản luận cứ

Đó là những yếu tố giúp luật sư có thể xem xét lại các tài liệu đã thu thập, ghi chếp được từ đó hiểu thấu đáo hơn về nội dung vụ án. Luật sư cần phải đánh giá, so sánh, đối chiếu từng tài liệu, chứng cứ để phát hiện và sử dụng chúng một cách có lợi nhất.

Trên cơ sở đó, luật sư đưa ra quan điểm bảo vệ của mình và có cách trình bày các vấn đề logic, khoa học nhất để không bỏ sót bất cứ tình tiết quan trọng nào.

Và để làm được điều đó, luật sư hình sự giỏi cần thực hiện các công việc sau:

• Tổng hợp các tài liệu có trong vụ án.
• Chuẩn bị các tài liệu liên quan chuẩn bị cho việc bảo vệ.
• Nghiên cứu hồ sơ vụ án.
• Trao đổi với thân chủ
• Xác định phương hướng viết bản luận cứ.

2.      Chuẩn bị bản luận cứ

- Phần mở đầu: Giới thiệu đầy đủ về bản thân, khẳng định tư cách tham gia tố tụng tại phiên tòa và nêu lý do tham gia bảo vệ người bị hại.

- Phần nội dung: Đây là kết tinh của quá trình nghiên cứu hồ sơ vụ án, thu thập chứng cứ, quá trình thẩm vấn công khai các chứng cứ tại phiên tòa. Việc bảo vệ cho người bị hại được thực hiện trong bản luận cứ theo những hướng sau:

• Bảo vệ theo hướng cáo buộc hành vi phạm tội của bị cáo và yêu cầu bị cáo phải bồi thường cho thân chủ: Cáo buộc hành vi phạm tội của bị cáo, Kháng cáo chuyển tội danh sang tội khác nặng hơn, Yêu cầu bị cáo thực hiện trách nhiệm dân sự, Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm, Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm.
• Viết bản luận cứ bảo vệ người bị hại khi người bị hại kháng cáo Tòa án tuyên bố người phạm tội không có tội.

- Phần kết luận: Tóm tắt lại những điểm chính đã trình bày, đề xuất các áp dụng pháp luật để giải quyết vụ án theo hướng có lợi cho thân chủ.

Có thể thấy được, quá trình chuẩn bị bản luận cứ bảo vệ người bị hại đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của thân chủ. Tuy nhiên, trong quá trình này, luật sư nhiều lúc rơi vào những tình huống rất khó xử. Và một luật sư hình sự giỏi sẽ biết làm thế nào để vừa đảm bảo được lợi ích cao nhất cho thân chủ vừa đảm bảo các mối quan hệ hòa hảo với các luật sư đồng nghiệp tham gia bào chữa.